बुधवार, १७ जून, २०२०

स्कॉउट ध्येय, खुण, वंदन, हस्तांदोलन

स्काऊट चे ध्येय (Scout Motto)

             
" तयार रहा "

" सदैव तयार "

" Be Prepared "

        याकरिता शरीराने सुदृढ, मनाने जागरूक व नीतीने पवित्र राहून इतरांना सदैव सहाय्य करण्यास तयार राहण्याचा प्रयत्न करणे हा या ध्येयाचा आचरणातील महत्त्वाचा भाग आहे.

स्काऊट खूण (Scout Sign)

        उजवा हात कोपरात वाकवून खांद्यापर्यंत आडवा न्यावा. त्या हाताचा पंजा उभा समोर ठेवून अंगठा करंगळीच्या नखावर ठेवण्याचा आणि मधली तीन बोटे एकमेकांना लावून सरळ वर धरावयाची अशा पद्धतीने स्काऊट गाईड खुण करावी लागते.

मधली तीन बोटे स्काऊट गाईड वचनाच्या तीन भागांची आठवण करून देतात. सर्व बोटात करंगळी लहान असते व आंगठा मोठा असतो तेव्हा मनातील क्षुद्र व हलके विचार उच्च विचारांनी दाबून टाकणे असा या बोटांचा अर्थ होतो.
स्काऊट खूण केव्हा करतात
1) वचन विधीच्या वेळी वचन घेताना स्काऊट खून करतात.
2) इतर कोणी वचन घेत असतील किंवा वचनाचा पुनरुच्चार करताना.
3) स्काऊट अनोळखी स्काऊटना मी पण स्काऊट आहे हे दाखवून देण्यासाठी करतात.

स्काऊट वंदन (Scout Salute)

        स्काऊट प्रणाम करताना प्रथम चपळतेने उजवा हात खांद्याच्या सरळ रेषेत बाजूला सरळ येईल असा उचलतात तळहात पुढील बाजूस करून मधली तीन बोटे एकमेकांना लावून संपूर्ण पणे उभी धरतात स्काउट चिन्ह प्रमाणे करंगळी मिटून तिचा नखावर अंगठा ठेवतात पहिले बोट उजव्या भुवयीच्या बाहेरच्या बाजूला स्पर्श करतील असे धरा व स्मित हास्य करून प्रणाम करतात प्रणाम झाल्यानंतर चलाखीने पुढून हात झटकन खाली आणतात

आपला आदर व्यक्त करण्याकरिता पुढील प्रसंगी स्काऊट वंदन करतात
1) ध्वजारोहण प्रसंगी.

2) राष्ट्रगीत गाण्याच्या वेळी.

3) राष्ट्रध्वजास भारत स्काऊट व गाईड संस्थेच्या ध्वजास व जागतिक ध्वजास.

4) रॅलीमध्ये ध्वज नेता असतील तेव्हा.

5) एकमेकांना भेटताना प्रणाम हा प्रथम पाहणाऱ्यांनी करावा मग त्याचा दर्जा (अधिकारी) काही असो.

6) जेव्हा ध्वज खाली उतरतात तेव्हा वंदन न करता सावधान स्थितीत राहावे.


स्काऊट हस्तांदोलन (Handshake)


           एखाद्याने स्काऊट म्हणून ओळख देण्याकरिता स्काऊट वंदन केले तर लगेच दुसरा स्काऊट वंदन करून त्याचा स्वीकार करतो व त्यांच्याशी डाव्या हाताने हस्तांदोलन करतो.

           हार्दिक मैत्रीचे द्योतक म्हणून डाव्या हाताने हस्तांदोलन करण्याची सर्व जगातील स्काऊट गाईडची प्रथा आहे.

           हस्तांदोलन डाव्या हाताने करण्याची पद्धत या चळवळीचे जनक लॉर्ड बेडन पावेल यांनी लष्करी नोकरी करत असताना दक्षिण आफ्रिकेतील "अशांती जमातीकडून" उचलली.

           अशांती जमातीचा राजा "प्रम्पेह" यांना बेडन पावेल भेटण्यास गेले केव्हा आदर व्यक्त करण्याकरिता बेडन पावेल यांनी हस्तांदोलन करण्यासाठी आपला उजवा हात समोर केला तेव्हा राजाने आपला डावा हात समोर करून बेडन पॉवेल यांना म्हणाला की "आमच्या जमातीत शुरातला शूर पुरुष त्याच्या मित्राची हस्तांदोलन करताना त्याच्या डाव्या हातातील ढाल खाली ठेवून त्या हाताने हस्तांदोलन करतो."


मंगळवार, १६ जून, २०२०

प्रवेश अभ्यासक्रम

                स्काऊट अभ्यासक्रमातील प्रवेशचा अभ्यासक्रम हा स्काऊट शिक्षणातील पहिला टप्पा आहे.

                प्रवेश अभ्यासक्रमात सहभागी होणाऱ्या विद्यार्थ्यांचे वय  किमान १० वर्षे असणे  गरजेचे आहे. प्रवेश अभ्यासक्रमाचा कालावधी हा ३ महिन्यांचा आहे .  प्रवेश अभ्यासक्रमाची परीक्षा ही शालेय स्तरावर स्काऊट मास्टर घेतात. स्काउटमास्टरांनी अभ्यासक्रम पूर्ण होताच ८ दिवसांत वचन विधी घ्यावा आणि प्रवेश पदक समारंभ पूर्वक स्काऊटना प्रदान करावे.   

प्रवेश अभ्यासक्रमाचे ठळक मुद्दे – 

1 स्काऊट चळवळीचा मूळ इतिहास 

2 स्काऊटचे नियम 

3 स्काऊटचे वचन 

4 स्काऊटचे ध्येय ,खूण ,वंदन ,हस्तांदोलन

 5 सत्कृत्य 

6 स्काऊट गणवेश 

7 विविध ध्वज – राष्ट्रध्वज, जागतिक स्काऊट ध्वज, भारत स्काऊट आणि गाईड ध्वज

8 स्काऊट गाईड प्रार्थना

9 झंडा गीत 

10 राष्ट्रगीत 

11 युनिटच्या चार मेळाव्यांना उपस्थिती 

12 वचनविधी 

शनिवार, ६ जून, २०२०

भारत स्काउट आणि गाईड प्रार्थना व झंडा गीत

SCOUT GUIDE PRAYER & FLAG SONG भारत स्काउट आणि गाईड  प्रार्थना व झंडा गीत


SCOUT GUIDE PRAYER

WRITER- VEERDEV VEER
Duretion -90 second


Daya Kar Dan Bhakti Ka
Hamen Paramatma Dena
Daya Karna Hamari Atma
Main Shudhata Dena
Hamere Dhyan Main Aao
Prabhu Ankon Main Bas Jao
Andhere Dil Main Aa Kar Ke
Param Jyoti Jaga Dena
Bahado Prem Ki Ganga
Dilon Main Prem Ka Sagar
Hamen Aapas Main Miljulkar
Prabhu Rehna Sikha Dena
Hamara Karam Ho Seva
Hamara Dharam Ho Seva
Sada Iman Ho Seva
Wa Sevakchar Bana Dena
Vatan Ke Vaste Jeena
Vatan Ke Vaste Marna
Vatan Par Jan Fida Karna
Prabhu Humko Sikha Dena
Daya Kar Dan Bhakti Ka
Hamen Paramatma Dena
Daya Kar Dan Bhakti Ka
Hamen Paramatma Dena



भारत स्काउट गाइड प्रार्थना

भारत स्काउट गाइड प्रार्थना कवी - श्री वीर देव वीर 
प्रार्थना कालावधी  - 90 सेकण्ड 

दया कर दान भक्ति का हमें परमात्मा देना,
दया करना हमारी आत्मा में शुद्धता देना .
हमारे ध्यान में आओ ,प्रभु आँखों में बस जाओ,
अँधेरे दिल में आकर के ,परम ज्योति जगा देना.
बहा दो प्रेम की गंगा,दिलो में प्रेम का सागर,
हमे आपस में मिलजुलकर प्रभु रहना सिखा देना.
हमारा कर्म हो सेवा,हमारा धर्म हो सेवा,
सदा ईमान हो सेवा व सेवकचर बना देना.
वतन के वास्ते जीना,वतन के वास्ते मरना,
वतन पर जां फ़िदा करना प्रभु हमको सिखा देना.
दया कर दान भक्ति का हमें परमात्मा देना,
दया करना हमारी आत्मा में शुद्धता देना.






BHARAT SCOUT GUIDE FLAG SONG

WRITER- SHRI DAYASHANKAR BHATT
Duration - 45 Second

Bharat Scout Guide 
Jhanda Uncha Sada Rahega
Uncha Sada Rahega Jhanda
Uncha Sada Rahega
Neela Rang Gagan Ka Visrit
Bhratru Bhav Phailata
Tridal Kamal Nit Teen
Pratignaon Ki Yaad Dilata
Aur Chakra Kehta Hai Pratpal
Age Kadam Badega
Uncha Sada Rahega
Jhanda Uncha Sada Rahega
Bharat Scout Guide 
Jhanda Uncha Sada Rahega




भारत स्काउट गाइड झंडा गीत

भारत स्काउट गाइड झंडा कवी -  श्री दयाशंकर भट्ट 
झंडा गीत कालावधी - 45  सेकण्ड 

भारत स्काउट गाइड झंडा ऊँचा सदा रहेगा,
ऊँचा सदा रहेगा झंडा ऊँचा सदा रहेगा.
नीला रंग गगन सा विस्तृत भात्र भाव फैलाता,
त्रिदल कमल नित तीन प्रतिज्ञाओं की याद दिलाता.
और चक्र कहता है प्रतिपल आगे कदम बढेगा,
ऊँचा सदा रहेगा झंडा ऊँचा सदा रहेगा.
भारत स्काउट गाइड झंडा ऊँचा सदा रहेगा.